Од одлуките на Берлинскиот конгрес македонскиот народ е разочаран, огорчен и револтиран.
Првата фаза на Македонското (Кресненско) востание започнала со првата борба.
Раководството на внатрешните македонски сили на состанокот во Рилскиот манастир во летото 1878 година донело решение за кревање востание во Македонија.
Македонскиот востанички комитет немал некој посебен план за акции и ангажирање сили, бидејќи акциите зависело од противничките дејства, а вооружените сили се формирале во текот на борбените дејства.
Подготовките за востание во Македонија започнале веднаш по завршувањето на Руско-турската војна. Македонскиот народ, особено истакнатите македонски дејци, ослободувањето на Македонија не го гледале во нејзиното присоединување кон Бугарија, ...
Големите сили, првенствено Русија, без чувства за македонската национална самобитност, со прелиминарниот Санстефански договор ја вклучија речиси цела Македонија во рамките на Голема Бугарија.
Од Библијата се осознава дека првата Христијанска општина и првата црква во Европа, се подигнати во Македонија, во градот Филипи (крстен така по Филип II Македонски).
За големите успеси на македонските војски, особено при освојувањата на утврдените градови, Александар треба да му благодари на најгенијалниот Македонец инженер.
Во почетокот на XX век во Турција рокот на служење во кадри во турската војска е 3 години, но до младотурската револуција 1908 год. борбената обука е значајно запоставена во однос на строевата обука.
1343 год. , Византија веќе длабоко заглабена во финансиски проблеми и постојани зголемени трошоци за одбраната од се побројните агресори, зема нов кредит од богатата Венеција, во висина од 30 000 златни дукати со камата од 5% годишно.