Од одлуките на Берлинскиот конгрес македонскиот народ е разочаран, огорчен и револтиран.

Првата фаза на Македонското (Кресненско) востание започнала со првата борба.

Раководството на внатрешните македонски сили на состанокот во Рилскиот манастир во летото 1878 година донело решение за кревање востание во Македонија.

Македонскиот востанички комитет немал некој посебен план за  акции и ангажирање сили, бидејќи акциите зависело од противничките дејства, а вооружените сили се формирале во текот на борбените дејства.

Подготовките за востание во Македонија започнале веднаш по завршувањето на Руско-турската војна. Македонскиот народ, особено истакнатите македонски дејци, ослободувањето на Македонија не го гледале во нејзиното присоединување кон Бугарија, ...

Големите сили, првенствено Русија, без чувства за македонската национална самобитност, со прелиминарниот Санстефански договор ја вклучија речиси цела Македонија во рамките на Голема Бугарија.