Со судирот на силите на Антантата и Централните сили во Македонија создаден е т.н.р “македонски фронт” на кој пак од борбите настана уништување на целокупно природно и национално богатство на Македонија.
01 октомври 1915 год. – II бугарска армија започнува со борбените дејствија испраќајќи ги 13-ти Рилски пешадиски полк од 7-та дивизија и 29-ти Јамболски полк од 3-та дивизија со задача да ги насочат дејствата кон Врање а по горното течение на р.Пчиња.
Според воениот план на бугарската Врховна команда за операциите во Србија била одредена I бугарска армија на чело со Генерал-лајтнант Климент Бојаџиев а за операциите во Македонија II бугарска армија командувана од Генерал-лајтнант Георги Тодоров.
09 септември 1915 год., владата на Васил Радославов објавува мобилизација. Со царскиот указ бр.7 мобилизацијата била објавена за бугарската армија и спроведена е реквизиција. Мобилизирани се 560 000 војници
Првата година од војната - 1914 год. ниту една од двете страни, не постигнала позначајни резултати. Централните сили немале доволно сили за офанзива на сите фронтови па на Западниот фронт прешле во дефанзива а на Источниот тргнале во офанзива:
По распарчувањето од нејзините “ослободители”, вардарскиот дел од Македонија и припаднал на Србија која воспоставила воено-цивилна власт.
По решавачката битка со Дариј III Кодоман, која Александар ја добива во своја корист, паднале и многубројните богатства од бојното поле.
Од записите и Хрониките уште од Византиско време но и подоцна на осамените хроничари, монаси, монахињи и др. црковни отци низ средновековна Македонија, меѓу другите поими се јавува и поимот – “Овнов рог” како мерка за време.
Генијот на Крсте П. Мисирков продолжува да ја задолжува Македонија и денес ширум светот преку директните потомци, како нашата амбасадорка за култура во Австрија Елена Мисиркова-Лоза која е и Австриска виртузна гордост на пијано.
Браќата Манаки се најзаслужни и за почетоците на кино културата во Македонија .