Со судирот на силите на Антантата и Централните сили во Македонија создаден е т.н.р “македонски фронт” на кој пак од борбите настана уништување на целокупно природно и национално богатство на Македонија.
01 октомври 1915 год. – II бугарска армија започнува со борбените дејствија испраќајќи ги 13-ти Рилски пешадиски полк од 7-та дивизија и 29-ти Јамболски полк од 3-та дивизија со задача да ги насочат дејствата кон Врање а по горното течение на р.Пчиња.
Според воениот план на бугарската Врховна команда за операциите во Србија била одредена I бугарска армија на чело со Генерал-лајтнант Климент Бојаџиев а за операциите во Македонија II бугарска армија командувана од Генерал-лајтнант Георги Тодоров.
09 септември 1915 год., владата на Васил Радославов објавува мобилизација. Со царскиот указ бр.7 мобилизацијата била објавена за бугарската армија и спроведена е реквизиција. Мобилизирани се 560 000 војници
Првата година од војната - 1914 год. ниту една од двете страни, не постигнала позначајни резултати. Централните сили немале доволно сили за офанзива на сите фронтови па на Западниот фронт прешле во дефанзива а на Источниот тргнале во офанзива:
По распарчувањето од нејзините “ослободители”, вардарскиот дел од Македонија и припаднал на Србија која воспоставила воено-цивилна власт.
Најстариот македонски филмски кадар и со подвижна снимка од најстарата снимена Македонка – 114 годишната баба на браќата Манаки, баба Деспина од село Авдела, Костурско.
Според Управата за заштита на културното наследство од Македонија низ светот се однесени преку 20 000 вредни икони.
(Манастир “ Св. Богородица Пречиста “ близу Кичево)