Macedonium
Македониум.орг
Историја
Религија
Архитектура
Култура
Етимологија
Етнологија
Пропаганда
Новости
За Македонија
Македонизам
Анкета
Македониум прашува
Што сакате да читате на Македониум?

Вкупно гласови : 8855
резултати
Македониум музика
Благодарност до Синтезис и Bagi communications

Време
Времето во Д. Капија
Времето во Скопје
Времето во Битола
Календар на настани
Религија > Христијанство > Македонски архиепископи и великодостојници
Делото на Патријархот Јоасим IV
Сподели на Facebook

Во оваа војна повторно се разбудиле надежите на македонскиот народ, кој почнал да се бунтува и востанува за да им ја олесни борбата на сојузниците.

Во тие вриежи, освен македонското граѓанство, се вклучило и високото свештенство, меѓу кои и тогашниот Охридски Патријарх Јоасаф IV, кој изготвил свој посебен Проект за воено-политичка соработка со Австрија, потоа Скопскиот католички надбискуп Михаило Сума и пеќскиот патр. Арсение IV Јовановиќ Шакабената.

Кога австриските војски се доближиле до Ниш, тие стапиле во контакт со австрискиот двор, нудејќи му помош од вооружени востаници.

Врз основа на ветувањата кои ги давала Австрија, во Македонија, особено во северна имало нови буни и востанија.

Како припадник на автохтоната партија, во Австро-руската војна против Турција, Патр. Јоасаф се ставил на страната на Австрија и Русија.

Заедно со Пеќкиот патр. Арсение IV, преку свои легати, воделе преговори со Виена, во најголема тајност.

Дипломатската  дејност  се  одвивала  преку  два  канала:  Охридскиот Патр. Јоасаф IV, контактите со австрискиот двор ги остварувал преку католичкиот надбискуп во Скопје, Михаило Сума, а Арсение IV преку Темишварскиот епископ Никола Димитриевиќ.

И двајцата го убедувале Карло VI дека кога австриските војски ќе влезат во Ниш, христијанските народи на Балканот ќе се кренат на вооружено востание во турската заднина и така, напаѓајќи ги единиците од зад грб, ќе го помогнат австриското напредување  кон  југ,  ветувајќи  му  прехранбени  продукти  за војската и други потреби.

Исто така, му ветиле дека "ќе ја кренат на востание целата Илирска нација".

За разлика од Арсение IV, кој како противуслуга за ангажирањето на српскиот народ во војната  барал  само  заштита  на  христијанското население и право на слобода на вероисповед, Охридскиот патријарх, гледајќи во тој потфат можност за остварување на вековните идеали на македонскиот народ, во преговорите со Виена настапил како  вистински  претставник  на  поробен  народ. 

Тој  барал  по успешно  завршената  војна,  територијата  на  Охридската  диецеза да добие третман на автономна држава во рамките на Хабзбуршката монархија, поточно присоединување на Србија, Арванија,  Босна  и  Бугарија  кон  Македонија  и  создавање  единствена државна територија во границите на некогашната Охридска архиепископија (патријаршија), која како автономна држава би влегла во состав на Австриската империја.

Во преговорите со Виена патр. Јоасаф IV настапил како рамноправен партнер, кој барал помош, но истовремено нудел и противуслуги. 

Имено,  автономијата  која  ја  предлагал  Охридскиот поглавар се состоела од 4 барања:

1. Слобода на вероисповед,
т.е
признавање на православната црква;

2. Признавање на правото на Охридскиот патријарх на

духовна и световна власт во планираната балканска конфедеративна држава врз основа и со претходно потврдување на Јустинијановата  повелба  на  Охридската  архиепископија  (патријаршија);

3. Место и глас во виенскиот Рајхстаг; и

4. Повластени царини при внесување и изнесување стоки.

Овие барања се посведочени во документ, кој денес се чува во замокот Оберцен, во Баварија, каде има биографски податоци за командантот на австриската војска, грофот Секендорф.

Некои барања биле прифатени, а за некои биле дадени само ветувања.

Сепак, тие биле примени и потврдени од владата.

Од документот се гледа дека во преговорите со Виена, Јоасаф настапувал не само од име на македонскиот народ, туку и од име на сите православни народи кои до 1557 година, кога била  обновена  Пеќската  патријаршија,  се  наоѓале  под  јурисдикција на Охридската патријаршија.

Тоа не се косело со моментната состојба, иако била битно променета.

Со ова патр. Јоасаф го изразувал гледиштето на македонското високо свештенство, кое Пеќската патријаршија ја сметало за неканонска црква, бидејќи била обновена со сила на државен указ, ферман, надвор од црквата и од  евангелиските канони зашто е од иноверна Османлиска власт.

Барањата на Охридскиот патријархат за црковно-политичка јурисдикција на целиот Илирик, кои австриската влада ги оценила како "преголеми претензии", претставувале израз на стремежите и потребите на високото свештенство од Охридската патријаршија  и  на  нивните  верски  и  класни  интереси, за јурисдикција на Охридската црква над сите православни народи на Балканот, а биле израз и на државничките претензии на Охридски патр. Јоасаф.

Бидејќи со исти Јустинијанови повластувања своето право врз јурисдикцијата над православните народи на целиот Илирик го засновал и Пеќскиот патријарх Арсение IV, од кого во Виена очекувале поголема полза, Јоасаф демонстративно ги прекинал преговорите.

Имено, увидел дека Австрија има рестриктивен однос кон Охрид во поглед на условите за давање поддршка на војната, но повластен кон Пеќ.

Оценил и дека Австрија не располага со доволно сили и средства за да може да реализира толку грандиозен потфат, па заклучил дека е беспредметно да се водат натамошни преговори, иако постојано му се ветувало дека ќе се исполнат некои негови барања. 

На  прекинувањето  на  преговорите  влијаеле  и  други фактори.

На прво место реалната опасност Турција да дознае за тајните преговори, што можело да има несогледливи последици, како за Патријаршијата, така и за македонскиот народ.

Стравот од тоа се зголемил кога за преговорите дознале и Грците, архиерејите по потекло Грци на служба во Охридската патријаршија.

Во тие сложени околности Јоасаф IV бил сигурен дека агресивната фанариотска партија нема да пропушти да ја искористи  погодната  прилика  за  конечно  да  се  пресмета  со автохтонистите, особено со него за да ги оствари своите аспиративни цели и интереси кон Охрид.

Имено, постоела опасност да се доведе во прашање и постоењето на Архиепископијата како духовна институција. Таа погодна прилика за Цариградската црква, која пројавувала вечни претензии кон Охрид, за подведување на Охридската патријаршија под своја јурисдикција, за духовна, просветна и политичка доминација на балканските простори, се обидел да ја искористи Гркот Јован Ипсиланти, помладиот, кој бил висок чиновник во Високата Порта и голем пријател на цариградскиот  патријарх. 

Дознавајќи  за врските на Јоасаф со Виена, тој го обвинил Охридскиот поглавар пред великиот везир дека й е "неверен на турската влада" и дека "со своето духовно стадо работи против Турската империја",  на  штета  на  нејзините  интереси. 

Притоа,  од  великиот везир побарал "да се распушти таа Патријаршија", нарекувајќи ја "неверна кон Царството", а нејзините епархии" да й се потчинат на непосредната власт на Цариградскиот патријарх".

Но тоа не било прифатено од Портата,  бидејќи  не  й  биле познати мотивите.

Од друга страна, познавајќи ги методите со кои  се  служеле  Грците  против  Охридската  црква  во  настојувањата да ги остварат своите хегемонистички цели, сметала дека се работи за интрига, па Ипсиланти со глава го платил своето откритие.

И покрај тоа, сомневањата останале.

Австро-Руско- Турската војна завршила така како што проценил и Јоасаф.

По поразите на бојното поле, на 1 септември 1739 година, Австрија склучила мир со Турција во Белград, а на 18 септември и Русија склучила мир со Турција.

Така, војната завршила како што  сакале  завојуваните  страни,  а  балканските  народи,  меѓу кои и македонскиот, останале разочарани, иако развиле голема револуционерна дејност во заднината на турскиот фронт.

Изневерени по којзнае кој пат од западните католички држави, по оваа војна надежите на балканските христијани сè повеќе се насочувале кон православна Русија, која почнала да се здобива со сè поголемо влијание на Балканот.

По војната осетно се заладиле односите меѓу централната турска власт и Охридската патријаршија.

Сомневањата кај Турците за врските на Јоасаф IV со Австрија останале како Дамаклов меч, бидејќи секојдневно во Високата Порта пристигнувале писма  со  известувања  за  тајниот план  меѓу  Охрид и Виена.

Користејќи ја таа ситуација, Цариградската црква почнала голема кампања против Охрид, правејќи разни сплетки и интриги, со цел да го компромитираат пред турските власти. Се засилила фанариотската партија, особено во јужните епархии, која почнала да го поткопува единството во паствата  градено  со  векови. Водечка  улога  во тоа имале Цариградските патријарси.

Тоа што не можел да го стори патр. Калиник со Ипсиланти, го направил Патр. Самоил Ханджери.

Со помош на корумпираната Турска власт, со интриги и поткуп, прво успеал да ги укине Пеќката патријаршија (1766) и Охридската патријаршија (1767).

Со големи пари Ханджери издејствувал султанско ираде со кое епархиите на Охридската црква й биле приклучени на Цариградската црква.

Со тој подмолен и одмаздољубив чин за подолг период згаснал факелот на старомакедонската духовна просвета и култура, кој 1716 години, од времето на Апостол Павле, од 51/52 година по Христа, ги огревал и опсипувал со силна светлина сите словенски простори и народи, облагородувајќи ги со духовна просвета, култура и образованост.

Неправедно укинатата Охридска црква е обновена 200 години подоцна, во 1967 година, во древниот Охрид, во Народна Република  Македонија,  која  тогаш  се  наоѓаше  во  рамките  на ФНРЈ.

Со тоа повторно й беше вратен духот, словото и славата на  древната  Епископија основана  од  Апостол  Павле, во 535 година унапредена во Архиепископија од скопјанецот Јустинијан I,во 545 година потврдена од папата Виргилиј, а во 976 година унапредена во Патријаршија од цар Самуил и во 999 година потврдена  од  папата  Гргур V. 

Прв на архиепископскиот (патријаршиски)  престол  на  обновената Охридска  архиепископија  (патријаршија),  седна  дотогашниот епископ Топлочки, Доситеј (1967-1982). 

Во  своето  не  така  долго владеење  успеа  на  Охридската црква  да  й  го  врати  духовниот сјај кој й  обезбеди достојно место во христијанскиот свет и й отвори нови хоризонти и патишта за натамошна афирмација и просперитет.

По оваа куса генеалошка опсервација, која се потпира врз автентични изворни документи и факти, со задоволство може да се констатира дека македонската средновековна црковна дипломатија, почнувајќи од времето на патр. Јован Дебарски (1019) до патр. Арсение (1767), се одликувала со висок степен на професионалност, духовна етика и достоинство.

Во тие тешки и сложени времиња, охридските поглавари одржувале, некаде повремени, некаде трајни дипломатски врски и контакти со Византиската империја, потоа со Османлиското царство, со црквите од Источната екумена, со Цариградската, Ерусалимската, Александриската и Антиохиската и со  земјите на цивилизирана Европа, со царските и кралските дворови и војводства, со православните и со католичките цркви, особено со Римокатоличката, дури и со некои видни духовни центри.

Има многу пишани документи и сведоштва во кои се содржани мотивите за меѓусебните контакти, врз чии основи се одвивала и се градела дипломатската дејност.

Покрај црковно-просветните, културните и економските прашања, посебна цел на македонската црковна дипломатија била да ги анимира и поттикне европските католички држави, како и православна Русија, да се заземат за ослободување на македонскиот и на другите поробени балкански народи од Турците и за нивно протерување од Балканот и од Европа.

Речиси  невозможно  е  да  се  претпостави  дека  во  тие  времиња, полни со опасности, неизвесност и искушенија, можело да се патува на така долги релации, во толку далечни земји, како Русија, Англија, Шпанија, Франција, Италија, Австрија, Германија, Полска и Чешка.

Меѓутоа, желбата да се воспостават врски и контакти со современиот цивилизиран европски свет била посилна од сè. Целта била Охрид, како библиски духовен центар, и Македонија, како античка древност, да излезат од анонимноста и со културните вредности да му се доближат на тој свет, кој живо се интересирал за античкото и ранохристијанското духовно и културно творештво.

Како плод на тие контакти, градот Охрид, како патријаршиски престол, и Македонија, позната како колевка на христијанството, многу брзо й станале блиски и познати на средновековна Европа како ретко кој друг град, црква и земја на Балканот.

Тие станале мост преку кој Истокот му се доближил на Западот во духовен, културен, политички и секој друг поглед.

Македонската  средновековна  црковна  дипломатија  имала значаен придонес и за реафирмацијата на македонското име. Охридските поглавари и нивните легати вклучени во мрежата на дипломатијата, без оглед на потеклото, дали биле Македонци или Грци, свесно или несвесно, секаде каде што оделе го афирмирале името Македонија и Македонци.

Кога се претставувале или се потпишувале во европските кралски и царски дворови, задолжително го ставале името "Македонец", односно

"Македонец од Кралството Македонија".

И кога се кореспондирало, секогаш се употребувале тие титули, преведени на јазикот на соодветната земја до чиј двор се обраќале.

Патр. Гаврил, патувајќи по Европа, се потпишувал на јазикот  на  земјата  во  која  престојувал, на германски, француски,  англиски,  италијански  и  на руски  јазик,  како 

"Архиепископ на Прва Јустинијана Охридска, и патријарх на цела Бугарија, Србија,   Македонија,   Албанија   и проче". 

Тоа  го  правел  и  патр. Атанасиј I, кој се титулирал како:
"Патријарх  на  Јустинијана  Прима - Охрид, на цела Бугарија, Србија,  Македонија,  Арванија,  Унгро-Влахија, Молдавија, Русија и всеи западние страни", се мисли на: Босна, Далмација, Венеција, Јужна Италија, Сицилија и Малта.

Вакви титулирања се запазени во многу документи од 1585, 1597, 1617, 1691, 1694, 1707 година итн.

Покрај Македонија, Србија, Бугарија и Арванија, кои најчесто фигурираат во пишаните документи, се ставале уште Босна, Богданија, Молдавија, Унгро-Влахија, Малорусија, дури и Русија.

Поради ваквите чести титулирања, а и од фактот дека тие области й биле црковно потчинети на Охридската патријаршија, како посебен духовен центар, а бидејќи знаеле дека Охрид се наоѓа во Македонија, тогаш имало лица кои сметале дека Македонија се сите области кои влегувале во состав на Охридската црква.

Поради популарното и реафирмирано име на Македонија многу лица од Србија, Босна, дури и од Влашко и Молдавија, се претставувале како Македонци, а нивните области  како  делови  од  Македонија. 

Изнесените  примери  и  факти сведочат колку било популарно и реафирмирано македонското име во тоа време, особено по XV век, благодарение на способноста, мудроста и на успешното водење на црковните работи од охридските поглавари, кои биле вешти и во водењето на т.н. висока дипломатија. Плодовите од нивното одговорно, умешно и визионерско водење на црквата, Охридската патријаршија го зачува автокефалниот статус и дух, што не беше случај со другите цркви, кои раководени од своите хегемонистички стремежи и аспирации, антиевангелиски, злонамерно и тенденциозно го  оспоруваат  тој  историски  факт. 

Врз  основа  на  фактите,  со право можеме да кажеме дека токму тој седумнаесетвековен автокефален статус на популарната Охридска црква, посведочува дека Македонија има и канонско и историско и политичко право на своја автокефална црква, во лицето на Македонската православна  црква,  олицетворена  во  обновената  Охридска архиепископија (патријаршија).

Сподели на Facebook | << Назад | Најгоре

Овој наслов е прочитан 4524 пати
Просечна оцена од посетителите
 5 од 5
Оцена:

Запиши
Коментар:

 

петок, 19 април 2024
Моментно посетители: 215

Македонија низ фотографии

Галерии: 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16  (нова)
Дали знаевте дека...
 “Перфидии” - воени подлости
--------------------------------
 Децимирање – казна десеткување заради малодушност
--------------------------------
 ”Лустрација” на македонската античка војска
--------------------------------
 Абодрити, словенско племе во Дакија
--------------------------------
 Св. Ап. Сила, Силуан, Крискент, Епенет и Андроник
--------------------------------
Дневни случувања
 Тауресиум ќе се презентира пред јавност
 Под македонското сонце во Прага
 Архитектурата од 4 до 6 век на виделина
 Ова не е Танец, ова е чудо од Македонија!
 Инаугуриран четвртиот македонски претседател

Македонски времеплов
Март
Април
Мај
Јуни
Јули
Август
Февруари
Септември
Октомври
Ноември
Јануари
Декември
 
Copyright Macedonium | © 2007-2008 Број на посетители: